اشنایی با مکانیزم‌های شلیک در تپانچه‌ها

تپانچه والتر پی‌پی‌کی- منبع

سلام...

متاسفانه چندین بار به اخباری برخورد کردم در محیط اینترنت که بر اساس ان‌ها، برخی فرماندهان نظامی کشور(عمدتا از سپاه پاسداران)، حین تمیزکاری سلاح کمری تحویل‌شده، به خودشون شلیک کردن و متاسفانه جان‌با ارزششون رو از دست دادن.

صد‌البته این افراد نحوه تمیزکاری اسلحه رو بلد هستند، اما برای استفاده از اسلحه، شیوه‌نامهٔ بخصوصی وجود دارد که در صورت عدم‌پی‌روی، هرچقدر هم که با اسلحه اشنا باشیم، باز‌هم ممکن است به خود یا اطرافیان اسیب وارد نماییم.

من بین ویدیو‌های متعدد منتشر شده در یوتوب، ویدیو بخصوصی رو پیدا کردم که باز و بست اسلحه، و موارد بخصوصی که علاقه داشتم رو پوشش داده بود. بنابراین این ویدیو رو برای عزیزان قرار می‌دم و بعد، پروسه‌های مربوط به استفاده از اسلحه و موارد مربوطه رو توضیح میدم...

 

امنیت استفاده از سلاح

هر سلاحی، حتی اگر این سلاح بادی هست، باز هم باید بر اساس این نکات مورد استفاده قرار بگیرد:

- اسلحه به سمتی که میخواهید به ان شلیک بکنید گرفته شود. هرگز اسلحه‌را به سمت چیزی که قصد شلیک و تخریب ان‌را ندارید نگیرید

- با تمام اسلحه‌ها، در تمام زمان‌ها جوری رفتار کنید که انگار پر هستند.

- انگشت‌شما، هرگز نباید روی ماشه باشد، مگر اینکه نوک لوله به سمتی‌است که میخواهید به ان شلیک کنید و اماده تیر‌اندازی هستی

- به پس زمینه هدف توجه کنید. اگر تیرتان به هر دلیل خطا رفت، به چه چیزی برخود میکند؟

 

بر اساس این قوانین ساده، یاد میگیریم که اسلحه همیشه باید به سمت امنی گرفته شده باشد(بهترین سمت بالاست، ولی به سمت پایین هم میتوان اسلحه را گرفت!)، انگشت باید روی گارد ماشه باشد تا در صورت هرگونه رخداد یا ایجاد هیجان(سر خوردن پا، اتفاقی که موجد شوکه شدن شود یا ...) اتفاقی ماشه را نچکانید! و در نهایت، حتی بهترین تیرانداز‌های دنیا هم ممکن‌است خطا بزنند، بنابراین مطمئن شوید که اگر تیرتان خطا رفت، برخوردش به جاییست که مطمئن هستید صدمه‌ای به دیگران یا دارائی‌های انها وارد نمی‌شود...

البته این لیست ایمنی میتواند طولانی‌تر هم باشد. ولی همین چهار مورد کافیست!

 

انواع مکانیزم اتش در تپانچه‌ها

خوب، همین اول خیال شما رو راحت بکنم که تفاوت سلاح‌ها، در ریوالور یا نیمه‌اتوماتیک بودن ان‌ها نیست. البته این یک تفاوت بزرگ‌است، اما در بحث مکانیزم اتش این مسئله محل تفاوت نیست. انواع مکانیزم اتش، شامل یک‌مرحله‌ای(Single Action)، دومرحله‌ای(Double Action)، یک‌مرحله/دومرحله(SA/DA) و استرایکر فایر(Striker Fire) هست.

- تک‌مرحله‌ای

مکانیزم شلیک تک‌مرحله‌ای(ماشه فقط همر‌ را می‌چکاند)

در این مدل‌اسلحه، ماشه اسلحه فقط یک‌کار و ان‌هم چکاندن ماشه را انجام‌می‌دهد. فیلم‌های وسترن را دیده‌اید؟ قهرمان‌داستان در برخی از این فیلم‌ها هنگام شلیک، با دستش همر(چکش) را به به عقب می‌برد؟ دلیل این‌ مسئله این‌است که هنگام هر شلیک، ماشه وظیفه عقب‌بردن مجدد همر را نمی‌کشد و کاربر باید به صورت دستی یا هر طریق دیگر همر را عقب بدهد. اسم اسلحه ^۱۱۹۱۱ تولید شده توسط کلت‌را شنیده‌اید؟ یا برونینگ های‌پاور^۲ را؟ این‌ها نمونه‌های تک‌مرحله‌ای نیمه‌اتوماتیک‌هستند. روش کار این سلاح‌ها به این‌صورت است که بار اول که گلنگدن یا اسلایدر اسلحه را می‌کشیم، با عقب رفتن اسلاید، همر نیز به عقب می‌رود. با هر بار شلیک، همر به سوزن شلیک برخورد می‌کند و گلوله شلیک‌میشود. اسلایدر به عقب برگشته، همر را دوباره به عقب می‌برد. این اصطلاح را کاک کردن می‌گویند. بنابراین با هر بار شلیک، همر توسط اسلاید کاک می‌شود و نیاز نیست که به صورت دستی و به مانند گاوچران‌های فیلم‌های وسترن دستی همر را به عقب‌ببریم. اگرچه؛ این کار، یعنی عقب بردن دستی همر امکان پذیر است، اما خروج پوکه و قرار دادن گلوله جدید در جان لوله به‌هر حال توسط اسلاید صورت می‌گیرد.

 

- دو‌مرحله‌ای

مکانیزم شلیک دو‌مرحله‌ای(ماشه همر‌ را به عقب می‌برد، سپس همر ضربه می‌زند، اسلاید همر را به عقب نمی‌برد)

در این مدل اسلحه‌ها، ماشه دو کار را انجام‌می‌دهد. کار اول، کاک‌کردن(به عقب بردن همر) و کار دوم شلیک گلوله یا زدن ضربه با همر به سوزن اجرای اتش. در این مدل اسلحه، برای هر شلیک، شما باید ماشه را برای این دو‌مرحله فشار دهید و بنابراین ماشه اصطلاحا(و البته عملا!) سنگین‌تر است. چرا که مقداری از مسیر برای کاک‌کردن همر، و باقی برای شلیک استفاده می‌شود. در این مدل‌ها، اسلاید عقب می‌رود و گلوله گذاری می‌کند، اما همر همچنان باید مجددا عقب کشیده شود. سیگ‌^۳P250 و در صورت سفارش، ^۴HK ها را میتوان به صورت دو مرحله‌ای تهیه کرد(البته نه در ایران:) )

 

- تک مرحله/ دومرحله

بگذارید اول در یک کلمه و به صورت غیر رسمی توصیف‌اش کنم: عزیز‌دل! :))
این مدل اسلحه‌، میکسی از خوبی های هر دو مدل ماشه است. در این مدل اسلحه، شلیک اول(میتواند) به صورت دو‌مرحله‌ای باشد، و شلیک های بعدی به صورت تک‌‌مرحله‌ای است. بذارید یه مثال ساده بگم براتون فعلا!! والتر پی‌پی‌کی^۵! :) والتر اسلحه جیمز‌باند در فیلم‌هاش هست و همچنین اسلحه‌ای که هیتلر با خودش همیشه داشت و باهاش هم خود‌کشی کرد :(

 

- استرایکر

ببینید، اگر ۲ هزار صفحه در خصوص نحوه کار استرایکر براتون بگم، باز‌هم متوجه نمی‌شید جریانش چیه! پس این گیف ساده رو ببینید!:) و مکانیزم رو ببینید.

 

مثال‌هایی از استرایکر‌ها، میشه به برای مثال گلاک^۶ ۱۷ و ۱۹ اشاره کرد! :)

 

مکانیزم‌ها و امنیت‌ان‌ها

در این بخش، همانند معرفی‌های انجام‌گرفته در بالا، مکانیزم سیستم امنیتی و  کار کردن با انها را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

- تک مرحله‌ای

این سلاح، بسیار خطرناک‌است. روش کار این سلاح بسیار ساده‌است ولی اشتباه‌هایی که در کار کردن با ان رخ می‌دهد، ان‌را خطرناک می‌کند. کلت ۱۹۱۱ و برونینگ های‌پاور در کشورمان موجود است، ممکن است برخی ان‌ها را به مانند اسلحه‌های دو‌مرحله‌ای استفاده کنند، و موجب اسیب به خود شود.

در این اسلحه، سیستم امنیتی به این گونه‌است که نیازی نیست اسلحه به ضامن‌باشد. چرا که در یک حالت، و فقط در یک حالت شلیک می‌کند. اگر اسلحه کاک شده باشد. جالب است که اسلحه‌ای همانند برونینگ های‌پاور، فقط در شرایطی به ضامن می‌شود که همر کاک شده باشد. در حقیقت، در این سلاح‌ها، اگر همر خوابیده باشد، مگر به صورت دستی، یا با استفاده از اسلاید ان‌را به عقب بدهیم، ماشه از مدار خارج است و به هیچ عنوان منجر به شلیک نمی‌شود.

برونینگ های‌پاور، کاک‌شده و به ضامن- منبع

بنابراین سیستم ضامن در تپانچه‌های تک‌مرحله‌ای، صرفا در زمانی وارد مدار می‌شود که همر کاک شده(همر به عقب رفته) و در این حالت، ماشه قفل می‌شود. با قفل شدن ماشه، این اسلحه نمی‌تواند شلیک کند. همچنین، برای خالی کردن اسلحه و اطمینان از اینکه شلیک نمی‌کند، راهی نیست غیر از جدا کردن خشاب و بعد کشیدن اسلاید و خالی کردن لوله از گلوله. بعد از این دو مرحله، سلاح تک مر‌حله‌ای در امنیت کامل است و می‌تواند برای کاربرد‌های مختلف، مانند اموزش، باز و بست و تمیزکاری یا تعمیرات مورد استفاده قرار گیرد. برای حمایل امن، کافیست بعد از خشاب‌گذاری، اسلاید را کشیده، اسلحه را به ضامن کنیم و بدون نگرانی(اگر اسلحه ساخت شرکت معتبری‌است البته!) ان را حمل کنیم و هنگام شلیک، اسلحه را از ضامن خارج کرده و شلیک کنیم.

 

- دو مرحله‌ای

در سلاح دو مرحله‌ای، همانطور که گفته شد مکانیزم شلیک به این صورت است که هر بار چکاندن ماشه، شامل کاک‌کردن همر و بعد ضربه زدن همر است. در این مدل سلاح، اساسا ضامن معنی ندارد! در حقیقت، برای شلیک یک اسلحه دو مرحله‌ای، نیاز است که ماشه سنگین را بچکانید، طول حرکتی ماشه بسیار طولانیست(نسبت به انواع دیگر ماشه) و هماطور که گفته شد، داشتن یا نداشتن، به ضامن بودن یا نبودن این مدل بخصوص اسلحه معنی و تفاوت بخصوصی ندارد! در حقیقت، شرکت سیگ تپانچه مدل 250 خود را بدون ضامن به بازار فرستاده است! بنابراین برای تمیزکاری یا اهدافی مانند ان، نیاز است که خشاب خارج، گلوله از جان لوله خارج شود.

سیگ P250، این اسلحه ضامن ندارد و همزمان اماده شلیک و اماده حمایل امن است - منبع

این سلاح‌ها بسیار امن هستند و امکان شلیک اتفاقی در انها بسیار پایین است. در عین حال، شلیک با ان‌ها نیاز به تمرین بسیار زیاد دارد و باعث ایجاد قدری خطا در شلیک می‌شود. شلیک‌پیاپی با این سلاح قطعا کند‌تر از سایر انواع سلاح‌هاست. برای حمایل، این اسلحه نیازی به ضامن ندارد و کافیست پس از خشاب‌گذاری، اسلاید را کشیده و غلاف کنیم و هنگام نیاز، شروع به شلیک کنیم. سیستم شلیک به گونه‌ایست که نیازی به ضامن نیست.

 

-تک‌مرحله/ دومرحله‌ای

عزیز‌دل بابا! ایشان هم از لحاظ ایمنی، و هم از لحاظ کیفیت جزو بهترین‌ها هستند. مکانیزم امنیتی این مدل تپانچه، به این صورت است که بسیاری ان را در حالتی استفاده می‌کنند که در ضامن نیست(Safety Off)، همچنین برخی مدل‌های مختلف چیزی به نام ضامن نیز ندارند! یا اگر ضامنی هم دارند، وظیفه ان چیز دیگریست. متاسفانه استفاده اشتباه از این سلاح ممکن است باعث شلیک ناخواسته شود. مکانیزم کار این سلاح، به این صورت است که شلیک اول، دو مرحله‌ای است. یعنی شما باید ماشه را فشار دهید تا همر کاک شود، و سپس با این شلیک کنید.(البته، اسلحه در صورت کشیدن اسلاید، کاک شده و ان قسمت مربوط به فشار ماشه برای کاک کردن از بین می‌رود) اما کاک کردن با اسلاید کم اتفاق می‌افتد و دلیل ان این‌است که شما  اسلحه را خشاب گذاری می‌کنید، اسلاید را می‌کشید، اسلحه را دیکاک میکنید. دلیل دیکاک کردن(خواباندن همر، بدون شلیک) هم این است که اسلحه را در غلاف قرار می‌دهید و به دنبال کار و زندگی خود می‌روید!. کم پیش‌می‌اید که کسی، اسلحه را در حالت کاک‌شده به ضامن و حمایل کند چون خطر بالایی دارد. بنابراین بهترین کار همان دیکاک کردن است و نتیجتا، شلیک اول این سلاح همیشه دو مرحله‌ای است. چیزی که در این سلاح خطر افرین اسلت، تلاش برای دیکاک بدون استفاده از ضامن یا دیکاکر است.

والتر‌پی‌پی، کاک و اماده شلیک(ضامن خاموش)- منبع

(همانطور که گفته شد، برخی اسلحه‌های این مدل، ضامن ندارند و دیکاکر دارند، برخی مکانیزم دیکاک و ضامن دارند و برخی دیگر فقط ضامن دارند که در هر سه حال، عمل دیکاک صورت می‌گیرد) مسئله این است که برخی، با نگه داشتن همر، ماشه را می‌چکانند و اجازه ضربه را به همر نمی‌دهند و به ارامی همر را می‌خوابانند که باعث دیکاک می‌شود. این عمل بسیار خطرناک و عموما منجر به شلیک اسلحه می‌شود و معمولا فقط در فیلم‌ها امن است. برای همین، از ضامن یا دگمه اختصاصی دیکاک استفاده می‌شود. نحوه کار دیکاکر هم به این صورت است که سوزن به داخل رفته و نهایتا، ضربه همر به سوزن نمی‌خورد. در برخی سلاح‌ها، همر هنگام دیکاک شدن کاملا نمی‌خوابد. برای خالی کردن سلاح، باید خشاب را خارج و با کشیدن اسلاید، گلوله را از جان لوله خارج کنیم. سپس اسلحه اماده تحویل به دیگران، باز و بست و تعمیر یا تمیز‌کاری و کاربری های اموزشی است. همچنین جهت حمایل، کافیست بعد از خشاب‌گذاری، اسلاید را کشیده، با استفاده از ضامن یا دگمه اختصاصی اسلحه، همر را دیکاک کنیم و سپس در حالی که اسلحه به ضامن نیست حمایل کنیم؛ در صورت نیاز به صورت شلیک اول دو‌مرحله‌ای اغاز به شلیک می‌کنیم.

 

-استرایکر

این اسلحه‌ها، به دلیل تفاوت در مکانیزم شلیک، دارای مکانیزم جالب توجهی در ضامن(نداشته) و امنیت به‌کار گیری هم هستند. بسیاری از شلیک به خود ها در این مدل صورت می‌گیرد!!! این اسلحه فاقد ضامن است(معمولا انواع استرایک فایر‌ها ضامن ندارند) نحوه کار با انها به این صورت است که ماشه را می‌چکانید و گلوله شلیک می‌شود. خبری از همر و کاک و دیکاک‌شدنش هم نیست. این سلاح‌ها، معمولا با یک سری سیستم‌های امنیتی چند‌گانه هستند که باعث می‌شود احتمال شلیک اشتباهی به شدت کاهش یابد. چیز زیادی برای یک استرایکر فایر نمی‌توان گفت جز اینکه تا انجا که به چکاندن ماشه مربوط می‌شود، بر خلاف دیگر مدل‌ها، چکاندن ماشه نه نیاز به فشار دارد و نه ضامنی هست که ان را قفل کند. پس اگر روی ماشه(و ضامن ماشه که داخل خود ماشه‌است!) فشار بیاورید، به سادگی و با وزنی بسیار بسیار بسیار کم شلیک می‌کند. تنها و تنها راه خالی کردن سلاح، خارج کردن خشاب، کشیدن اسلاید و خارج کردن گلوله از لوله است. برای حمایل نیز، همانطور که عرض شد، مکانیزم این سلاح بسیار امن است و بدون فشار دادن ماشه منجر به شلیک نمی‌شود، با این حال ماشه بسیار سبک است و به کوچکترین فشار اشتباهی افراد، منجر به شلیک می‌شود.

این ویدیو، سیستم امنیتی سه مرحله‌ای استراکیر‌فایر ها را نشان می‌دهد.

 

نکته امنیتی بسیار مهم

در طول متن، من بارها اشاره کردم به بحث ضامن و انگشت روی ماشه و هدف گرفتن و مباحث مانند این‌ها. در داخل ایران، پیشنهاد می‌شود اساسا بعد از قرار دادن خشاب، اسلاید را نکشید. مگر اینکه واقعا به خودتان و اینکه میتوانید خود را کنترل‌ کنید  اطمینان داشته باشید. مسئله این هست که خود کشیدن اسلاید، بار روانی مناسبی روی طرف مقابل شما(شما یک نیروی نظامی هستید! چون اشخاص عادی حق داشتن سلاح کمری ندارند) ایجاد میکند؛ بنابراین خود کشیدن اسلاید میتواند به اندازه چند شلیک ایجاد ترس در طرف مقابل کند. پس بهترین پیشنهاد این است که پس از خشاب‌گذاری، اسلاید را نکشید و با خیال اسوده اسلحه خود را حمل کنید. اگر میخواهید اماده به شلیک باشید، قطعا اسلحه‌های با مکانیزم دومرحله/ یک‌مرحله بسیار مناسب هستند، چرا که احتمال شلیک اشتباهی بسیار پایین می‌اید و همچنان، اسلحه اماده به کار‌گیری در کوتاه‌ترین زمان‌ است. اسلحه‌های تک‌مرحله‌ای همیشه باید به ضامن‌باشند و در نمونه‌های با کیفیت(برونینگ های‌پاور و کلت ۱۹۱۱) میتوانید با خیال راحت در حالی که همر کاک‌شده، اسلحه را ضامن کرده و حمایل کنید. و سایر مباحث ایمنی گفته شده...

با این حال، در تمام موارد، ایمنی فقط در ذهن شماست. اگر ماشه را بچکانید، ممکن است اسلحه شلیک کند. پس هیچوقت اسلحه را به خیال اینکه به ضامن است، یا خالی است به روی دیگران نچکانید! همچنین هنگام تمیز کردن اسلحه، لطفا ابتدا اسلحه را کاملا خالی کنید! بعد اقدام به باز کردن سلاح و تلاش برای تمیز کردن ان‌نمایید.

 

مطالعه بیشتر

در بالای برخی اسامی، شماره‌ای درج شده که به لیست زیر اشاره‌می‌کند. میتوانید برای اشنایی بیشتر از این لینک‌ها استفاده نمایید.

۱- کلت  ۱۹۱۱

۲- برونینگ‌های‌پاور

۳- سیگ‌P250

۴- HK P30

۵- والتر‌PPk

۶- گلاک(۱۹)

۷- ویدیوی باز و بست اسلحه برونینگ های‌پاور(تک‌مرحله‌ای)

 

مطلب در میلیتاری